Horlama Ameliyatı

Horlama ameliyatı, solunum yollarındaki hava pasajının yeterli açıklığa sahip olmadığı durumlarda, doktor muayenesinin yapılmasının ardından gerçekleştirilen cerrahi bir operasyondur. Bilindiği üzere horlamanın da kendi içinde şiddetli çeşitleri bulunmaktadır. Çok şiddetli bir horlama, solunum yolundaki dar bir alandan hava geçişinin zorlanarak yapıldığını göstermektedir. Horlama ameliyatı, her horlama sorunu yaşayan kişiye yapılmaz.

Horlama yetişkinlerin %10 ile %30’unda görülmektedir. Bu kişilerin çoğunda olan horlama, tıbbi açıdan basit horlama adı verilen ve ciddi sağlık problemlerine yol açmadığı görülen bir boyuttadır. Öte yandan 100 kişiden yaklaşık 5’inde şiddetli horlama ile birlikte, uyku sırasında nefes durmaları sebebiyle uyku apne sendromu verilen hastalığın var olduğu görülmektedir. Bu durumlarda horlama ameliyatı gündeme gelmektedir.

Uyku Apne Sendromu Nedir?

Uyku apne sendromu, her yaştan kişide görülebilmektedir. Normal kişilerde, solunum yolunu açık tutan kasların kasılması sayesinde üst solunum yolu açık kalır. Bu kasların uyku sırasında gevşemesi ile birlikte kişinin üst solunum yolunda hafif bir daralma oluşsa da bu durum hava geçişine problem yaratacak seviyede olmaz. Öte yandan uyku apne sendromu bulunan kişilerde, uykuda üst hava yollarında meydana gelen kas daralması, solunum imkanını ciddi oranda güçleştirmektedir. Bu bölgede daralma, zaman zaman tam kapanma haline de gelebilmektedir.

Kişinin üst solunum yolunda uyku apnesi denilen nefes zorluğu meydana geldiğinde, beyinde solunumun güç yapıldığına dair uyarılmaya sebep olarak, solunum eforunun giderek artmasına yol açar. Bu durumda beyinde uyanıklık reaksiyonu meydana gelir ve uyanıklık ile birlikte solunum kasları aktifleşerek üst solunum yolunun açılmasını sağlar. Hastalar ancak bu tür bir rahatlama yaparak tekrar uykuya dalabilirler. Solunumda meydana gelen zorlanma ve rahatlama ile karakterize olan bu döngü, gece içinde uykunun sürekli bölünmesine neden olduğu için de hastaların sabahları yorgun olarak uyanması söz konusu olur.

Uyku Apne Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Uyku apne sendromu göstergeleri oldukça çeşitlidir. Öncelikle bir kişinin uykuda tıkanması, gece içerisinde sürekli uyanıklıklar yaşaması ve ertesi gün yorgun ve uykulu olması haline tıbbi dilde “Obstrüktif Uyku-Apne Sendromu” adı verilmektedir. Uyku apnesinin en sık belirtileri arasında şunlar yer almaktadır:

  • Gündüz uyuklama
  • Şiddetli horlama
  • Uyku sırasında solunum duraklamasının başkaları tarafından gözlenmesi
  • Solunum güçlüğü ile uyanma
  • Ağız kuruluğu ve boğaz ağrısı ile uyanma
  • Sabah baş ağrıları

Uyku apnesi sendromu, her hastada aynı şekilde belirtiler gösterecek diye bir kural yoktur. Dolayısıyla kimilerine şiddetli horlama uyku apnesinin en belirgin özelliklerinden biri olarak ortaya çıkarken kimi insanlarda da uyku sırasında solunum güçlüğü yaşaması bu hastalığın belirtisi olarak görülmektedir.

Uyku Apne Sendromu Nedenleri Nelerdir?

Uyku apne sendromu sebepleri, uyku apnesi çeşidine göre değişiklik gösterebilmektedir. Tıkayıcı tipte uyku apnesi boğazdaki kasların havanın geçeceği alanı kapatacak şekilde gevşemesi nedeniyle meydana gelir. Boğazdaki kaslar;

  • Yumuşak damağa,
  • Küçük dile,
  • Yutağa,
  • Dile

ait dokulardır. Bu kaslar uyku sırasında gevşediği için, kişinin nefes alma hava yolu daralır ve bir süre için solunum durur. Bunun sonucunda kandaki oksijen miktarı azaldığı için beyin bu azalmayı algılar ve uygu derinliğini azaltarak hava yolunun tekrar açılmasını sağlamaya çalışır. Şiddetli horlama ve yutkunma sesleri ile solunum tekrar başlatılır. Bütün gece saatte 20-30 kere tekrarlaması sebebiyle, derin uykuya geçmek hiç mümkün olmaz, kişi bütün uykusunu solunum çabası içinde geçirir ve gündüz uyuma ihtiyacı duyar.

Uyku Apne Sendromu Çeşitleri Nelerdir?

Uyku apnesi sendromu türleri, temel olarak iki farklı çeşittedir. Bunlardan ilki tıkayıcı tipte uyku apnesi olarak bilinmektedir. Daha sık rastlanan tıkayıcı tipte uyku apnesi, boğazdaki kasların havanın geçeceği solunum alanını kapatacak şekilde gevşemesi nedeniyle ortaya çıkmaktadır. En çok görülen ve her yaştan kişide belirtileri kolaylıkla saptanabilen uyku apnesi türüdür. Tıkayıcı tipte uyku apnesi risk faktörleri şunlardır:

  • Kilo fazlalığı
  • Büyümüş bademcikler ve geniz eti varlığı
  • Boğazın dar yapıda olması
  • Erkek cinsiyet
  • Yaş
  • Alkol, sakinleştirici ve uyku ilaçlarının kullanımı

Öte yandan bir diğer uyku apnesi türü de merkezi uyku apnesi olarak bilinmektedir. Bu türde, apne beyinin solunum kontrolünü eden kaslara doğru sinyaller göndermemesi sonucu görülmektedir. Merkezi uyku apnesi daha çok sinir sistemi ile ilgilidir. Merkezi uyku apnesinin faktörleri de şu şekildedir:

  • Beyin felci veya tümörleri
  • Kas ve sinir sistemi hastalıkları
  • Yüksek rakım

Ne Zaman Doktora Başvurulması Gerekir?

Doktora başvurma zamanı, uyku apnesi ve horlama şikayeti olan kişilerde en sık merak edilen konulardan biridir. Eğer;

  • Horlamanız sizi veya başkalarını rahatsız edecek şekilde şiddetliyse
  • Uykudan nefes alma güçlüğü ile uyanıyorsanız
  • Uyku sırasında nefes almanızın durakladığına tanık olunuyorsa
  • Gündüz uyuklamaları oluyorsa
  • özellikle sırtüstü pozisyonda uyurken horlama görülüyorsa

en kısa sürede doktora muayene olmanızda fayda vardır. Bu durumda doktorun tespitine göre horlanma ameliyatı söz konusu olabilir.

Horlama Sorunu Nasıl Tedavi Edilir?

Horlama sorunu tedavisi için kişilerin cerrahi tedavi gerektirmeden kendi başlarına yapabilecekleri bazı uygulamalar bulunmaktadır. Horlama sorununu ve uyku apnesini çözmek için şu işlemleri yapmaya özen gösterin:

  • Fazla kiloluysanız, zayıflamanız gerekir. Kilo fazlası olan kişilerde zayıflama, apnenin önemli oranda azalmasını sağlamaktadır.
  • Uyumadan önce alkol başta olmak üzere sakinleştirici ve uyku ilaçlarını kullanmaktan kaçının. Bu maddeler boğazdaki kasların gevşemesine neden olduğu için solunumu zorlaştırır.
  • Yan veya yüzükoyun yatarak uyuyun. Sırt üstü yatmak dilin ve yumuşak damağın geriye sarkarak hava yolunu daraltmasına neden olur.
  • Allerji, burun bölmesinin eğri olması (septum deviasyonu), burun kanatlarının gerginliğinin düşük olması gibi burun tıkanıklığına sebep olan sorunları tedavi ettirin. Bu sorunlar burundan rahat solunuma engel olduğu için kişini ağızdan solunum yapmaya zorladoğı için apneyi artıran nedenler arasında yer almaktadır.

Horlama Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Horlama ameliyatı yapılışı, birbirinden farklı yöntemler kullanılarak gerçekleştirilmektedir. Uyku apnesinde cerrahi tedavilerin amacı hava yolunu kapatan dokuların alınması, küçültülmesi, veya gerginleştirilmesidir. Faringoplasti ameliyatları, genel anestezi altında yapılmaktadır. Halk arasında horlama ameliyatı olarak da bilinen bu ameliyat sırasında uygulanan işlemler şunlardır:

  • Küçük dil, yumuşak damak ve bademcikler çevresindeki dokulara yeniden şekil verilir.
  • Kişinin solunum zorluğu yaşamasını sağlayan kaslara müdahale edilir.
  • Çoğu zaman bu işlemlerle birlikte bademcikler de alınır.

Horlama ameliyatları genellikle 4 ila 6 hafta arasında tamamlanmaktadır. Bu ameliyatlar uyku apnesinin cerrahi olarak tedavisinde kullanılan en sık yöntemlerin başında gelmektedir. Bu tür ameliyatlar dışında hastanın durumuna göre farklı tedavi yöntemleri de tercih edilebilmektedir.

Horlama ameliyatına, uvulopalatofarengoplasti ameliyatı (UPPP) adı verilmektedir. Hasta için bademcik ameliyatından çok farklı his vermez. Horlama ameliyatı işlemlerinde lazer tekniği de kullanılmaktadır. Laser-assisted uvulopalatoplasti (LAUP) lokal anestezi ile yapılabilen bir başka ameliyattır. Genel durumu ameliyata uygun olmayan, başka bir hastalığından dolayı ameliyat olamayan yada cerrahiden fayda göremeyecek kadar ileri hastalarda tedavi için pozitif basınçlı ağız-burun maskeleri kullanılmaktadır.