Vertigo, toplum arasında baş dönmesi olarak bilinir. Kişilerin baş dönmesiyle birlikte sersemlik ve denge kaybı yaşamasıdır. Genellikle hızlı ve ani hareketler sonucu meydana gelir. Bazen ise otururken veya yatarken etraftaki eşyaların döndüğünü hissetmek mümkündür. Baş dönmesi insanlar için yeterli bir sebep olsa da vertigo tanısı koymak için yeterli bir sebep değildir.
Vertigo iç veya dış etkenlerden kaynaklanan birtakım hastalıkların sonucunda açığa çıkar. Genellikle iç kulakta meydana gelen hastalıklar ya da beyinde veya beyincikte meydana gelen rahatsızlıklar sonucu vertigo açığa çıkar.
Vertigo Nedir?
Vertigo hastalığı iç kulakta beynin denge ile ilgili kısmında meydana gelen sorunlardan dolayı oluşur. Şiddetli baş dönmesi ile kendini belli eder. Hasta dünyadaki her şeyin etrafında döndüğünü hissetmektedir. Vertigo iç kulakta yaşanan sıkıntılardan dolayı açığa çıkar. Bu hastalıkların nedeni iç veya dış etkenlerden kaynaklanabilir. Bunun yanı sıra yoğun stres altında bulunan insanlar da vücutlarındaki denge mekanizmalarına hasar verebilir.
Şiddetli ve yoğun hapşırmaların ardından da vertigo açığa çıkabilir. Ayrıca beyinde yer alan tümörün etkisiyle de denge mekanizmaları hasar görebilir ve vertigo hastalığı gözlemlenebilir.
Vertigo Nedenleri Nelerdir?
Vertigo nedenleri ikiye ayrılır. Bunlar;
- Periferik vertigo
- Merkezi vertigo
Periferik vertigo, iç kulakta meydana gelen sorunlardan dolayı oluşan vertigo hastalığıdır. Merkezi vertigo ise beyinde meydana gelen sorunlardan dolayı açığa çıkan vertigo hastalığıdır. Periferik vertigoya ve merkezi vertigoya sebep olabilecek farklı birçok hastalık bulunmaktadır. Bu hastalıkların bazıları hastaların günlük hayat düzenlerini değiştirmeleriyle düzelirken bazıları ameliyatla düzelmektedir.
Vertigo tamamen ortadan kaldırılabilecek bir hastalık değildir. Ancak atakların sayısını azaltmak ve baş dönmesinin şiddetini azaltmak için yapılabilecek tedavi yöntemleri vardır. Bunun yanı sıra vertigoya sebep olan hastalıkların tedavisi için doktor kontrolünde ilaç tedavisi uygulanmalıdır.
Vertigo Çeşitleri Nelerdir?
Vertigo çeşitleri genel anlamıyla üçe ayrılmaktadır. Bunlar;
- Kulak içi kristallerin yerinden oynaması,
- İç kulakta yer alan denge sıvısında artış gözlemlenmesi,
- Bazı virüslerin denge sinirleri üzerinde iltihaplanmaya neden olması olarak sıralanabilir.
Yukarıda bahsettiğimiz çeşitler günümüzde en çok rastlanan sorunlardır. Ancak beyninde tümör bulunan hastalarda veya yoğun stres altında yaşayan insanlarda da beyincik hasar görebilir ve vertigo tanısı koyulabilir. Tüm bu rahatsızlıklar için detaylı bir inceleme yapılır ve sebep saptandıktan sonra uygun tedavi yöntemi uygulanır.
Vertigo Belirtileri Nelerdir?
Vertigo belirtileri arasında en bilinir olanı şiddetli baş dönmesidir. Ancak hastaların veya doktorların vertigo tanısı koyabilmesine neden olan belirtiler şu şekilde sıralanabilir;
- Şiddetli baş dönmesi ve baş ağrısı atakları,
- Kulakta hissedilen yoğun basınç,
- Vücutta hissedilen kuvvet kaybı,
- Vücudun bazı bölgelerinde hissedilen uyuşukluk hissi veya karıncalanma,
- Görme bozukluğu veya gözde meydana gelen anormal hareketler,
- Mide bulantısı,
- Özgüvensizlik hissi ve karar vermede güçlük çekme,
- Göz kararması,
- Kulak çınlaması,
- Vücut dengesizliği,
- Düz zeminde yürüyememe veya tökezleme,
- Muhakeme bozukluğu.
Vertigo Atağı Nasıl Olur?
Vertigo atağı yaşanırken ilk olarak hasta hem kendinin hem de etrafındaki insanların ve eşyaların döndüğünü hisseder. Hastalar yön bulmakta zorluk çekerler. Göz kararması yaşanabilir veya görmede anormallikler meydana gelebilir. Şiddetli baş ağrısı ile birlikte kişi de büyük bir halsizlik meydana gelebilir. Vertigo atakları birkaç saniye sürebilirken, 24 saat süren ataklar da bulunmaktadır. Bazı hastalar ise birkaç gün karanlık bir odada vertigo ataklarının geçmesini bekleyebilmektedir.
Atakların nedenleri değişeceği için her birinin tedavi yöntemi de farklıdır. Dolayısıyla atakların şiddeti ve süreleri hastaların tedavilerine ne kadar uyup uymadıklarına bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Vertigo Tanısı Nasıl Koyulur?
Vertigo tanısı koyabilmek için baş dönmesi ve dengesizlik yeterli değildir. Baş dönmesi vertigo için başlıca bir neden olsa da tek nedeni değildir. Vertigo tanısı koymadan önce birtakım testler yapılmaktadır. Bu testlerin çoğunluğu fiziksel testlerdir. Örneğin doktorlar hastanın görme ve duyma yetilerini kontrol ettikleri fiziksel testler yapmaktadırlar. Bunun yanı sıra beyin tomografisi veya MR’ı çekilerek beynin ve beyinciğin içinde yer alan hasarlar belirlenebilir. Tüm bunların sonucunda hastanın hangi vertigo çeşitine sahip olduğu açığa çıkar.
Vertigo Tedavisi Nasıl Yapılır?
Vertigo tedavisi için öncelikle neden olan kaynak bulunur. İç kulaktan kaynaklanan sebepler ise farklı bir tedavi yöntemi, beyinden kaynaklanan sebepler ise farklı bir tedavi yöntemi uygulanır. Bunun yanı sıra vertigo stres veya travma gibi nedenlerden de kaynaklanabilir. Bu durumda hastanın psikolojik tedavi görmesi gerekmektedir.
İç kulaktan kaynaklanan sebepler için birtakım ilaçlar ve egzersizler hastalığın tedavisinde oldukça etkilidir. Ancak beyinden kaynaklanan bazı hastalıklar ameliyat ile tedavi edilebilmektedir. Ancak genel olarak doktor kontrolünde kullanılan ilaç ve egzersizler sayesinde vertigo atakları azaltılabilir.
Vertigo Egzersizleri Nelerdir?
Vertigo egzersizleri göz ve baş egzersizi olarak ikiye ayrılmaktadır. Egzersizlerin doktor kontrolünde yapılması gerekmektedir. Her gün 1 saat süre ayırarak yapılan bu egzersizler zamanla atakların şiddetini azaltabilir ve beraberinde vertigo ataklarını da yok edebilir.
Göz egzersizi için göz hem açıkken hem de kapalıyken 20’şer kez sağa, sola, yukarı ve aşağı hareket ettirmek gerekmektedir. Baş egzersizi için ise başı sağa, sola, yukarı ve aşağı beden sabit kalacak şekilde hareket ettirmek gerekmektedir. Bu egzersizler yapılırken uzun bir süre sabit bir noktaya bakmak gerekmektedir. Örneğin baş egzersizi esnasında 1 ya da 2 dakika yukarı ve aynı şekilde aşağı bakmak gerekmektedir.
Vertigo Ameliyatı Nasıl Olur?
Vertigo ameliyatı genellikle meniere hastalığına sahip insanlara yapılmaktadır. Ayrıca beyinde bulunan tümörden kaynaklı vertigo hastalığı bulunuyorsa beyin ameliyatı gerçekleştirilmektedir. Vertigo çoğunlukla egzersiz ve ilaç tedavisiyle çözülmektedir. Ancak büyük hastalıklarda son çare ameliyat olmaktadır.
Vertigo İçin Şifalı Bitkiler Nelerdir?
Vertigo için şifalı bitkiler insanların her gün doğru miktarda düzenli olarak kullanırlarsa ataklarını dindirebilecekleri bitkilerdir. Bu bitkiler şu şekilde sıralanabilir;
- Kereviz suyu
- Zencefil
- Papatya çayı
- Bektaşi üzümü
- Badem
- Elma sirkesi
- Ökse otu
- Ceviz
- Fındık
- Fıstık
Yukarıda bahsedilen besinleri gün içerisinde sade halde veya çayını yaparak tüketmek vücudun denge mekanizmalarına iyi gelecektir. Bunun yanı sıra dengeli ve sağlıklı beslenmek vertigo için son derece önemlidir. Her sabah yumurta yemek, doğal ve organik besinler tüketmek, süt, ayran ve yoğurt tüketimini artırmak, et ve balık tüketmek vertigoya ve vertigoya sebep olan hastalıklara iyi gelmektedir.
Vertigo Hastalarına Verilebilecek Tavsiyeler Nelerdir?
Vertigo hastalarına verilebilecek tavsiyeler şu şekilde sıralanabilir;
- Mümkün olduğunca stresten uzak durmak ve ihtiyaç durumuna göre psikolojik destek almak,
- Çay ve kahve tüketimini azaltmak hatta mümkünse tamamen bırakmak,
- Bol su içmek,
- Doktor reçetesiyle verilen D vitaminini düzenli olarak kullanmak,
- Ani hareketlerden uzak durmak,
- Yavaş ve sakin bir hayat yaşamak,
- Düzenli spor yapmak,
- Düşme tehlikesi bulunan alanların zeminine kaymaz paspaslar veya halılar sermek,
- Düzenli ve dengeli uyumak,
- Alkol ve sigara tüketmemek,
- Vertigo atağı geçirilirken karanlık bir odada gözleri dinlendirmek,
- Tuz tüketimini azaltmak,
- Vertigo tanısı konulan hastalığın tedavisini düzenli olarak uygulamak,
- Hızlı araba kullanmamak, atak dönemlerinde hiç araba kullanmamak.