Vertigo Tedavisi
Vertigonun tedavi edilmesi için hekimin önce hastayı muayene etmesi gerekir. Benign pozisyonel vertigoda kristal oynama varsa, bunun için vertigo tipi düzeltme manevraları ile tedavi yöntemlerinin uygulanması gerekir. Manevradan önce hastaya ilaç verilmez. Vertigo tedavisi için yapılan düzeltme manevraları seans şeklinde olur. İlk seanslarda baş dönmesi çok olabilir ancak seans sayıları arttıkça kişinin baş dönmesi azalmaya başlar. Seans aralıkları hastanın durumuna göre belirlenir. Seanslar 4 5 günde bir olacak şekilde ayarlanabilir. Tekrar süresi hastadan hastaya değişiklik göstermektedir. Eğer baş dönmesi çok şiddetli ise ve kulakta birden fazla kristal oynaması tespit edildiyse ilaç tedavisinden de faydalanmak gerekecektir. Vertigo iç kulağı etkileyen hastalıkların belirtisi olabilir.
Vertigo Problemi Olan Kişilerin Dikkat Etmeleri Gereken Şeyler Nelerdir?
Vertigolu kişilerin dikkat etmesi gerekenler başında uyku düzeni geliyor. Düzenli ve yeterli uyumak gerekiyor. Kişilerin uyku kalitesi düştüğü zaman vertigoya davetiye çıkarılmış oluyor. Vertigo dışında uyku kalitesizliğine bağlı çeşitli diğer hastalıklar da ortaya çıkabiliyor. Kişinin stresten uzak durması ve günlük hayatın stresini iyi yönetmesi gerekir. Stresi yönetmek adına meditasyon ve nefes alıp verme teknikleri gibi araçlardan faydalanılabilir. Stres insanların bağışıklık sistemlerini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu da onların hastalık için daha açık olmaları anlamına gelir. Kişilerin bağışıklık sistemleri güçlü olursa vertigo tedavisi çok daha kolay olmaktadır. Bağışıklık sisteminin korunması adına kişilerin yağlı, tuzlu, asitli ve paketli gıdalardan uzak durması gerekir. Bunun yanı sıra meyve ve sebze tüketilmeli, özellikle d vitamininden zengin gıdalar yenmelidir.
Vertigo problemi olan kişilerin çikolata, kahve, kola gibi kafein içeren içeceklerden uzak durması gerekir. Bunun yanında bol miktarda su içilmelidir ve sıvı alınmalıdır. Vertigo tedavisinedn sonra ani hareketler yapılmaktan kaçınmalıdır ve mümkünse spora ara verilmelidir.
Vertigo Belirtileri Nelerdir?
Vertigonun belirtileri başında baş dönmesi gelmektedir. Hastalar baş dönmesi gece uyudukları zaman bile hissettiklerinden şikayetçi olurlar. Baş dönmesi hissi kişilerin gece uykudan uyanmasına yol açabilir. Baş dönmeleri genellikle 5 ile 10 saniye arasında değişir. Kafanın sabitlendiği zaman baş dönmesi hissinin bittiği bilinir. Ancak kafa hareket ettirildiği zaman kişi yeniden baş dönmesi yaşar. Bu durum gün içinde sürekli tekrar eder ve kişiye rahatsızlık verir.
Vertigonun türleri bulunur. Menier denilen vertigo türünde baş dönmeleri kısa süreli olmaz. Bu türde baş dönmesi basınç artışından kaynaklanır. Bu nedenle menier hastalarında çok şiddetli baş dönmelerinden ve ağrılardan söz etmek mümkündür. Ayrıca kişiler kusma, mide bulantısı, kulakta uğultu ve çınlama gibi problemlerden de şikayetçi olurlar. Bunun dışında vertigo ile birlikte görülen belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
- Kuvvet kaybı,
- Karar verme yetisinde bozukluk,
- Kulak çınlaması,
- Kuvvet yetersizliği,
- Göz kararması,
- Mide bulantısı,
- Görme bozukluğu,
- Kulakta basınç hissetme,
- Şiddetli atak yaşama,
- Tansiyonun düşmesi.
Vertigo Tanısı Nasıl Konulur?
Vertigo tanısı konması adına hekim bazı testler yapabilir. Yapılan araştırmalar baş dönmesi şikayeti ile hastaneye başvuran kişilerin yüzde 85’inde iç kulağa bağlı hasar ve hastalıkları olduğunu göstermektedir. Baş dönmesi şikayeti ile hastaneye başvuran kişilerin öyküsü dinlenir. Ayrıca muayene yapılır ve bu şekilde vertigonun tipi, şiddeti ve özellikleri anlaşılır. Klinik muayene yapıldıktan sonra hekim cihaz kullanarak istemsiz göz hareketlerini inceler. Bu şekilde iç kulak hastalıklarına bağlı gelişen durumları ortaya çıkarabilir. Vertigo hastalığının tanısı yapılırken, işitme sorunları ve denge sorunlarının da ele alınması gerekir. Nadir olarak hekim bilgisayarlı tomografi ve MR çekimleri yapılmasını isteyebilir. Psikolojik değerlendirme ve kan testleri de gerekebilir.
Vertigo Nedenleri Nelerdir?
Vertigonun nedenleri santral baş dönmesi ve periferik baş dönmeleri olmak üzere 2 grupta incelenmektedir. Klinik anlamda vertigo olması için bulunduğu ortam öğelerinin kişiye göre dönüyor gibi gözükmesi gerekir. Gerçek anlamda baş dönmesi yaşayan kişi bulunduğu odada eşyaların döndüğünü düşünür. Santral baş dönmelerine merkezi sinir sistemindeki problemler neden olur. Beyincik, beyin sapı ve beyin kaynaklı baş dönmeleri bu grupta yer almaktadır. Bu durumda vertigo daha ciddi hastalıkların habercisi olabilir. MS, migren, tümör, kanama, inme gibi bir takım hastalıklar kendini vertigo ile hissettirebilir.
Preferik baş dönmeleri ise iç kulak ve denge sinirinden kaynaklanmaktadır. Periferik baş dönmeleri ile daha sık karşılaşıldığı bilinmektedir.
Vertigo Belirtileri Gören Kişi Ne Yapmalı?
Vertigo belirtileri gören kişi vakit kayıp etmeden sağlık kuruluşlarına başvurarak yardım almalıdır. Mutlaka bu kişilerin muayene olması gerekir. Tedavide farklı yöntemler hekim kararına bağlı olarak uygulanabilmektedir. Rehabilitasyon bu tedavi yöntemlerinden ilkidir. Rehabilitasyona başlamadan önce, vücutta denge bozukluğuna neden olan sorunların anlaşılması gerekir. Hastada mide bulantısının giderilmesi açısında çeşitli ilaçlar verilebilir. Eğer kulak burun boğaz uzmanı kişinin kulağında herhangi bir sorun tespit edemezse ve sorun beyin ve sinir sistemi ile ilgiliyse genellikle cerrahi müdahale gerekmektedir.
Vertigo hastalarının muayene olması kadar, uygun beslenme düzenine geçmeleri de çok önemlidir. Sağlıklı ve dengeli beslenme ile vertigo şikayetlerini en aza indirmek sizin elinizdedir. Eğer sigara kullanıyorsanız mutlaka bırakın. Alkol tüketmeyin. Bazı egzersizleri hayatınıza ekleyin ancak ani hareketlerden kaşının. Eğer tedavi planınıza uyarsanız vertigoyu önleyebilir ve şikayetlerinizi en aza indirebilirsiniz.
Kulak Yapısında Sorunlar Vertigoya Neden Olabilir
Kulak yapısı ve vertigo birbiri ile iç içe geçmiş iki kavramdır. Vertigonun nedeni denge mekanizmasında görev yapan herhangi bir organın bozulması olarak tanımlanabilir. Kulak da bu organların başında gelir. Kulak için kristallerin yerinde oynaması en sık karşılaşılan nedendir. Bu kristal farklı nedenlerden dolayı oynamış olabilir. Stres, travma, darbe ve yorgunluk gibi nedenler kulaktaki kristalin oynamasına yol açar. Bu nedenle kişi baş dönmesi yaşar. Genellikle kısa süreli baş dönmesi yaşansa da hasta oldukça rahatsız edici ir durumun içindedir. Hekim hastaya kristal testi yaparak kolayca vertigoyu tespit edebilir.
Yalnızca kulaktaki kristalin yerinden oynaması değil, aynı zamanda kulakta meydana gelen iltihabi durumlar da denge organlarının etkilenmesine yol açar ve aniden vertigo atakları gelebilir. Kulakta salyangoz sıvının azalması kulakta hem çınlama hem de vertigoya neden olur. Bunların dışında aşağıdaki nedenler de vertigo oluşumuna zemin hazırlamaktadır:
- Sigara kullanımı,
- Aşırı alkol kullanımı,
- Alerjik sorunlar,
- Su tüketiminin yetersiz olması
Vertigo için Dix Halpike Testi
Dix Halpike testi vertigo tanısı koymak için yapılır. Vertigo tedavisinde önemli bir basamak olarak görülen bu test için hastanın başını 45 derece yana çevirmek gerekir. Daha sonra arkaya yatırılır ve baş 30 derece aşağıya sarkıtılır. Bu durumda hastada istemsiz göz hareketi gözlemlenir. Gözde spontan atmalar ve kendiliğinden atma olarak bilinen hareketlerin tespit edilmesi gerekir. Hastada eğer bu hareketler varsa, baş dönmesi olduğu tanısı kolyaca konabilir. Bu testin dışında Roll testleri de tanı için faydalıdır. Bu testte ise, hastanın göz hareketleri değil, yürüyüşü kontrol edilmektedir. Dikkat edilmesi gereken özel yürüyüş tipleri vardır. Eğer bu testte baş dönmesi olduğunda n şüphe ediliyorsa nöroloji uzmanına gitmek gerekir.