Vertigo baş dönmesi olarak tanımlanabilir. Vertigo hastaları kendilerinin ya da gördüklerinin döndüklerini düşünebilirler. Genellikle hastalara mide bulantısı, kusma ve denge kaybı gibi şikayetler de eşlik etmektedir. Her baş dönmesini vertigo olarak görmemek gerekir. Vertigo atakları belli belirsiz olabilir ancak bazı durumlarda kişi günlük hayatına devam etmekte zorlanır bir hale gelebilir. Hem kadınlar hem erkekler vertigo olabilir. Vertigo şikayeti olduğunu düşünen kişi mutlaka sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Hasta hekime yaşadığı duygunun nasıl olduğunu tarif eder. Hekim de bu duyguların altında yatan nedenlerin neler olduğunu tespit etmek adına iç kulakla ilgili ve merkezi sinir sistemi ile ilgili çeşitli testler yapar. Eğer hastada beyine kan akışı yetersizliği gibi bir durum varsa, BT ve MR testlerinin yapılması gerekir. Tedavi tanıya yönelik yapılacaktır.
Vertigo Nedenleri Nelerdir?
Vertigo nedenleri çeşitli olsa da, temel olarak iç kulak hastalıkları ve merkezi sinir sistemi hastalıklarının vertigoya neden olduğu söylenebilir. Vertigo çeşitleri bulunmaktadır ve bu çeşitler arasından BPPC en sık karşılaşılan türdür. Hastalar bu vertigo türünde 15 saniye kadar vertigo atakları yaşarlar. Ancak bu sırada hissedilen baş dönmesi oldukça şiddetlidir. Genellikle baş hareketleri yapıldıktan sonra hastaya vertigo atağı gelir. Bu tür genellikle yaşlı olan hastalarda görülmektedir. Baş bölgesine kan akışının az olması, solunum yolu hastalıklarının varlığı bu hastalığa neden olabilir. Ancak iyi ahber BPPV’nin bütün kötü belirtilerine rağmen aslında iyi bir rahatsızlık olmasıdır. Genellikle tedavi edilmesi de gerekmez.
Vertgio labirentit ise iç kulağın iltihaplanması söz konusudur. Bu iltihaba genellikle virüsler yol açar. En sık rastlanılan etkenler arasında herpes, çocuk felci, grip, kızamık, kabakulak, EBV virüsleri yer alır. Kişilere baş dönmesi ile birlikte duyma kaybı da eşlik edebilir. İç kulakta sinir dokusunda tümör olması işitme kaybına ve kulak çınlamasına neden olabilir. Beyin kanaması yaşanması da vertigoya yol açabilir. MS hastalığı, kafa travmaları, düşük kan şekeri ve endişe bozukluğu gibi hastalıklar da vertigoya yol açabilir.
Vertigo için Ne Zaman Doktora Başvurmak Gerekir?
Vertigo için doktora başvurmak bazı durumlarda acildir ve zaman kayıp edilmeden yapılması gerekir. Eğer aşağıdaki belirtileri gözlüyorsanız en kısa zamanda doktora başvurun:
- Denge kaybı,
- Çift görme,
- Bilinç kaybı,
- Konuşma güçlüğü,
- Kol ve bacaklarda güçsüzlük,
- Baş ağrısı varsa vertigo için doktora başvurma zamanı gelmiş demektir.
Vertigosu olan kişi kendisinin ya da etrafındakilerin döndüğünü düşünür. Genellikle terleme, anormal göz harekeleri, kusma ve bulantı gibi şikayetler vardır. Bazı vakalarda hastada işitme kaybı ve kulak çınlaması görülebilir. Bilinç değişikliği, yürümede zorlanma, görme bozukluğu gibi problemlerde sıklıkla vertigoya eşlik eder. Vertigo ile birlikte ne gibi belirtilerin görüleceği vertigonun neden olduğu esas hastalığa göre değişiklik göstermektedir.
Vertigo Tedavisi Nasıl Yapılır?
Vertigo tedavisi için önce alta yatan hastalığı tespit etmek gerekir. Eğer hastada orta kulak iltihabı varsa, hastalığın tedavi edilmesi için anti biyotik ilaçların kullanılması gerekir. Kulakta iyileşmeyen enfeksiyonlarında varlığında cerrahi tedavilerden faydalanmak gerekebilir. Menier hastalığında ise tedavide beslenme düzeni önem taşır. Tuzsuz beslenme ile birlikte idrar söktürücü ilaçlar verilir. BBPV türünde ise herhangi bir tedavi uygulamasına gerek kalınmaz. Çünkü hastalık bir iki ay içinde kendiliğinden geçer. Bu durumda hastalar için pozisyonel manevralar yapılması iyi gelecektir. Nadiren de olsa düzelmeyen hastalar olabilir. Bu durumda iç kulağa yönelik cerrahi tedavilerin yapılması uygun olur. BBPV türünde hastanın ani baş hareketlerinden kaçınması önem taşır. Ayrıca kişi istiharat etmeli, bol miktarda sıvı tüketmlidirler. Cihaz kullanmak ve yüksekte çalışmak vertigo hastaları için önerilmemektedir. Hastalığın tedavisinde fizik tedaviden de faydalanılabilir. Beslenme düzenin büyük önem taşıdığı bu hastalıkta kişilerin alkolden, tütünden ve kafeinden uzak durması beklenir.
Vertigo Belirtileri Nelerdir?
Vertigo belirtileri başında baş dönmesi gelir. Baş dönmeleri hastalara gece vakti bile gelebilir. Gece uykudan uyandıran baş dönmeleri olabilir. Genellikle 10 saniye kadar süren bu baş dönmesi nöbetleri hayat kalitesinin düşmesine yol açar. Kafanın sabit olduğu zaman baş dönmesi olmayabilir ancak en ufak bir harekette baş dönmesi tetiklenebilir. Özellikle ani baş hareketlerinde kişi şiddetli baş dönmesinden şikayetçi olabilir. Bazı vakalarda kalkma, eğilme, hafif baş hareketi yapmak bile baş dönmesi ile sonuçlanabilir. Baş dönmeleri yalnızca gece olmaz. Baş dönmesi hali sabah da devam eder.
Hastanın menier denilen vertigo türünü deneyimlemesi halinde baş dönmeleri kısa süreli olmayacaktır. Bunun sebebi baş dönmesinin kulağın denge kanalı içinde endolenf isimli sıvıda artışa bağlı yaşanması olarak açıklanabilir. Menier hastalığında vertigo çok şiddetli bir şekilde yaşanır. Kişi ciddi vertigo atakları geçirir. Vertigo ile birlikte çınlama, uğultu, kulakta dolgunluk gibi şikayetler vardır.
Vertigo Tanısı için Dix Halpike Testi Nedir?
Dix Halpike testi yapılırken hastanın başı 45 derece yana çevrilir. Daha sonra baş arkaya yatırılır. 30 derece aşağıya sarkıtılan baş sonrasında hastada istemsiz göz hareketi olur. Gözde kendiliğinden atma gibi hareketler hekim tarafından yakından takip edilmektedir. Eğer hastada böyle bir durum varsa baş dönmesinin kulakla ilgili olduğu tespit edilmiş olur. Roll testlerinden de vertigo tanısı konmasında yardımcı olur. Baş dönmesi şikayeti ile gelen hastanın yürüşü kontrol edilir ve hastanın bulgularına bakılır. Genellikle kollarda karıncalanma, uyuşma ve diğer nörolojik bulguların tespit edildiği görülür. Böyle durumlarda vertigo tedavisi için hasta nöroloji bölümüne yönlendirilir.
Periferik Vertigo Nedir?
Periferik vertigo iç kulak ya da orta kulakta denge merkezinin etkilenmesine bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Kas iskelet sisteminde herhangi bir sorun olması ya da metabolik hastalıkların varlığı mümkündür. Hasta vertigo şikayeti ile ilk defa başvuru yaptığı zaman mutlaka kulaklarına bakılması gerekir. Hastalardan genellikle metabolik tetkikler istenmektedir. Böbrek, karaciğer, tiroit, kolesterol ve şeker testlerine de bakılması önem taşır. Bütün bu durumların vertigo ataklarını tetiklediği bilinmektedir. Vücutta herhangi bir dengesizlik olması kişinin vertigo atağı yaşamasına neden olacaktır.
Kristal oynaması olarak da bilinen BPPV vertigonun en sık görülen çeşididir. Kristaller iç kulakta denge merkezinde bulunur. Kristalin oynadığı durumlarda kişi yatakta dönerken bile baş dönmesi problemi ile karşılaşır. Kişi baş dönmesi şikayeti ile geldiğinde iç kulaktaki 3 adet denge kanalından herhangi birinin etkilendiği bilinir. Ancak bazı hastalarda 2 kanal ya da biri tıkanmış olabilir.
Vertigo Hastaları için Öneriler Nelerdir?
Vertigo hastalarına öneriler sayesinde kişiler en az şikayet ile hastalığı geçirebilirler. Vertigo hastalığının neden kaynaklandığını anlamak, bu hastalığın şikayetlerinin azaltılmasına yardımcı olur. Vertigo hastaları bol miktarda su tüketmelidirler. Ayrıca sıvı alımını da artırmalıdırlar. Çok fazla tuzlu yemek yenmemelidir. Alkol kullanımı sınırlandırılmalı ve mümkünse sonlandırılmalıdır. Üst solunum yolu viral hastalıklarının da vertigoya yol açtığı bilindiğinden kişilerin bağışıklık sistemlerinin güçlü olması gerekir. Bunun için düzenli ve dengeli beslenme, yeterli ve kaliteli uyku alınması, günlük olarak egzersiz yapılması gerekmektedir. Kişilerin hayat tarzında yapacakları değişiklikler onları koruyacaktır.
Bende yatarken ve kalkınca özellikle sağ tarafıma dönünce 20 saniye falan baş dönmesi oluyor ne yapmam gerekiyor
VERTİGO OLMUŞUM
Selam hocam benim dün akşam kulağımda çınlama ve ugutular oluştu başım döndü kustum ve bu sabahta kaltim kulağım hiç duymuyor ama arasira başım dönüyor halla ama sol kulağım hiç duymuyor ve sanki içi doluymuş hisi veriyor bir gün önce belim kitlendi ikisi aynı anda başladı