Asya KBB – Dr. Fuat Güder tarafından hazırlanan uzman içerik
Giriş
BPPV,(Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo) başın belirli pozisyonlarında aniden ortaya çıkan kısa süreli dönme hissi ile karakterize edilen en sık görülen vertigo nedenidir. Hastalar genellikle yatakta dönerken, başı yukarı kaldırırken veya öne eğilirken baş dönmesinin tetiklendiğini ifade eder. Bu durum iç kulaktaki denge kristallerinin yerinden oynamasıyla oluşur ve doğru uygulanan manevralarla yüksek oranda tedavi edilebilir.
BPPV Vertigo Nedir?
BPPV Vertigo, iç kulakta bulunan ve denge algısında görev yapan küçük kalsiyum kristallerinin (otokonya) yarım daire kanallarına kaçması sonucu oluşur. Baş belirli bir pozisyona geçtiğinde bu kristaller sıvı akışını bozar ve beynin yanlış denge sinyali almasına neden olur. Sonuç olarak 10–30 saniyelik, etrafın döndüğü hissiyle tarif edilen tipik vertigo atağı ortaya çıkar. Bu hastalık yaşamı tehdit edici değildir ancak günlük hayatı ciddi şekilde olumsuz etkileyebilir.
BPPV’nin Nedenleri
BPPV Vertigo birçok farklı nedenle ortaya çıkabilir. En sık görülen nedenler şunlardır:
-
İç kulaktaki kristallerin kendiliğinden yerinden oynaması
-
Baş ve boyun travmaları
-
Yaşlanmaya bağlı iç kulak dejenerasyonu
-
Uzun süreli yatış, ameliyat sonrası hareketsizlik
-
Vestibüler nörit sonrası gelişen sekonder BPPV
-
Boyun kas spazmı veya temporomandibular eklem problemleri
BPPV Belirtileri
BPPV atağı yaşayan hastalar genellikle şu şikâyetleri tarif eder:
-
Baş pozisyonu değiştiğinde başlayan dönme hissi
-
10–30 saniyelik vertigo atakları
-
Yataktan kalkarken veya sağa-sola dönerken artış
-
Gözlerde istemsiz hızlı hareket (nistagmus)
-
Dengesizlik ve sersemlik hissi
-
Bulantı ve mide rahatsızlığı
-
Kafa dönmesinden ziyade “odanın döndüğü” hissi
BPPV Tanısı Nasıl Konur?
Klinik Değerlendirme
Öncelikle hastanın şikâyetleri ayrıntılı şekilde dinlenir. Şikâyetlerin pozisyona bağlı olması BPPV için güçlü bir ipucudur.
Dix-Hallpike Testi
Klasik tanı yöntemi olan Dix-Hallpike testinde hasta belirli bir pozisyona getirildiğinde gözlerde tipik nistagmus izlenir ve bu test BPPV tanısını büyük ölçüde doğrular.
Manevra Koltuğu ile Değerlendirme
Asya KBB’de Dr. Fuat Güder tarafından kullanılan 360 derece dönebilen özel manevra koltuğu, kristallerin hangi kanalda olduğunu yüksek doğrulukla belirlemeyi sağlar. Bu yöntem klasik yatak testlerine göre çok daha hassas bir değerlendirme sunar.
Video-Nistagmografi
Göz hareketlerinin yüksek çözünürlüklü kamera ile kaydedilmesi tanıda ek doğruluk sağlar.
BPPV Tedavisi – Kristal Kayması
Kanalit Repozisyon Manevraları
BPPV’nin en etkili tedavisi, kristalleri doğru kanala yönlendiren repozisyon manevralarıdır. Kullanılan manevralar arasında Epley, Semont, Barbecue Roll ve Gufoni manevraları bulunur. Tedavinin başarısı, doğru pozisyonlama ve doğru kanalın hedeflenmesine bağlıdır.
Manevra Koltuğu ile Yüksek Başarı
Asya KBB’de uygulanan 360 derece dönebilen manevra koltuğu, kristallerin hareketini kontrollü şekilde yönlendirerek tedavi başarısını artırır. Özellikle tekrarlayan vakalarda bu yöntem oldukça etkilidir. Bilimsel verilere göre BPPV’nin ilk seansta düzelme oranı yüzde 70–80, birkaç seansta tamamen düzelme oranı ise yüzde 95’in üzerindedir.
İlaç Tedavisi
İlaçlar BPPV’yi tedavi etmez. Sadece bulantı veya ani atakların yarattığı kaygı için kısa süreli olarak kullanılabilir.
Ev Egzersizleri
Bazı seçilmiş hastalarda Brandt-Daroff egzersizleri önerilebilir. Ancak temel tedavinin profesyonel manevra olduğu unutulmamalıdır.
Manevra Koltuğunun Avantajları
-
360 derece hareket ile kanal tespiti çok daha net yapılır
-
Nistagmus gözlemi daha hassastır
-
Boyun fıtığı veya hareket kısıtlılığı olan hastalara uygundur
-
Yüksek başarı oranı sağlar
-
Pozisyon değişiklikleri güvenli ortamda yapılır
-
Tekrarlayan BPPV vakalarında daha hızlı sonuç verir
Asya KBB – Dr. Fuat Güder, İstanbul’da manevra koltuğu ile BPPV tedavisi uygulayan deneyimli merkezlerden biridir.
BPPV Tehlikeli midir? Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
BPPV hayati tehlike oluşturmaz. Ancak tekrarlayan ataklar düşme riskini artırabilir.
Şu durumlarda acilen doktora başvurmak gerekir:
-
Konuşma bozukluğu
-
Kol veya bacaklarda güçsüzlük
-
Şiddetli baş ağrısı
-
Çift görme
-
Dengede belirgin bozulma
Bu durumlar BPPV dışı ciddi nörolojik hastalıkların habercisi olabilir.
Eğer baş dönmesi bir haftadan uzun sürüyorsa, ataklar sık tekrarlıyorsa veya manevralara rağmen düzelme olmuyorsa mutlaka kulak burun boğaz uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.
İstanbul’da BPPV Tedavisi – Asya KBB
İstanbul’da pozisyona bağlı baş dönmesi yaşayan hastalar için Asya KBB – Dr. Fuat Güder, manevra koltuğu ve video-nistagmografi gibi ileri teknolojiler kullanarak kişiye özel tedavi sunmaktadır. Özellikle tekrarlayan BPPV vakalarında yüksek doğruluklu değerlendirme ve hızlı iyileşme sağlar.
Sık Sorulan Sorular
BPPV kendiliğinden geçer mi?
Bazı hafif vakalar iyileşebilir ancak çoğu hasta profesyonel manevra tedavisi olmadan tam düzelmez.
BPPV tehlikeli midir?
Hayati risk taşımaz ancak düşme ve yaşam kalitesi kaybına yol açabilir.
Manevra koltuğu daha mı etkilidir?
Evet. 360 derece hareket kabiliyeti kristallerin doğru yöne yönlendirilmesini kolaylaştırır.
Tedavi ne kadar sürer?
Genellikle 1–2 seansta belirgin düzelme görülür.
Tekrarlar mı?
Evet, hastaların yüzde 20–30’unda tekrar edebilir. Tekrarlayan vakalarda manevra koltuğu daha hızlı sonuç verir.
Evde manevra yapmak güvenli mi?
Her zaman doğru kanalı hedeflemek mümkün olmadığından profesyonel uygulama önerilir.
BPPV ile spor yapılır mı?
Kronik dengesizlik yoksa yapılabilir. Atak döneminde risklidir.
Uçak yolculuğu sakıncalı mı?
Genellikle değildir. Şiddetli atak döneminde ertelenmesi önerilir.