Vertigo krizi sırasında güvenli bir alana çekilmek ve hareketsiz şekilde durmak gerekir. Kriz sırasında en önemli nokta hareketsiz kalmaktır. Bu sırada stresli düşüncelerden uzak durmak önemlidir. Kriz sırasında kişi kendini telkin etmeli, krizin geçeceğini kendine söyleyerek psikolojik rahatlamalıdır. Bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi, stresten uzak durmak ve sağlıklı beslenmek, vertigo krizinin meydana gelmesinde engelleyicidir. Bu nedenle kişilerin yaşam tarzlarına önem vermeleri gerekir. Kriz sırasında başınızı sabit tutup tek bir noktaya odaklanmaya çalışmak baş dönmenizin şidddetini azaltacaktır. Vertigo krizi sırasında yapmanız gereken en önemli noktalardan birisi dikkatinizi nefesinize vererek sakinleşmektir. Bunun için öncesinde nefes egzersizleri yapmayı deneyebilirsiniz.
Vertigo Krizlerinin Meydana Gelmemesi için Ne Yapmak Gerekir?
Vertigo krizlerinin azaltılması vertigonun şekline göre değişiklik göstermektedir. Düzensiz uyku ve yeme alışkanlıkları olan kişiler daha sık vertigo krizi geçirir. Bu nedenle uzmanlar vertigo krizi geçiren kişilerin dinlenmelerine ve düzenli uykuya önem vermeleri gerektiğinin altını çizmişlerdir. Vertigo krizi su az içen kişilerde daha sık görüldüğü gözlenmiştir. Kişiler gün içinde su ve sıvı tüketimini ideal seviyede yapmalıdır. Çok fazla kahve tüketmemeli, bunun yerine bitki çayları içilmelidir. Ayrıca eğer pozisyonel vertigonuz var ise yavaş ve dengeli hareketler de vertigo krizlerini engellemeye yardımcı olabilir.
Vertigo Krizinde Ne Zaman Doktora Görünmek Gerekir?
Vertigo krizinde doktora görünmek kimi zaman elzemdir. Buna karar vermek için kriz sırasında gelen belirtileri gözden geçirmek gerekir. Kriz sırasında aşağıdaki bulgular varsa dikkatli olmak gerekir:
- İşitme kaybı,
- Kulakta çınlama ya da uğultu,
- Kulakta yüksek baskı ve basınç hissi,
- Kulakta akıntı,
- Kusma,
- Konuşma bozukluğu,
- Çift görme,
- Bilinç kaybı olması halinde uzmana danışmak gerekir.
Bu belirtiler kulak burun boğaz ya da nöroloji alanının incelemesi gereken ciddiyettedir. Tüm bunların haricinde uzun süren vertigo ataklarında öncelikle vertigo tanı ve tedavi açısından tam donanımlı bir klinikte kulak burun boğaz hekimine görünülmelidir.
Vertigo Tanısı Nasıl Konur?
Vertigo tanısının konması için doktora gidildiğinde hekim ilk olarak hastaya nasıl bir his duyduğunu tarif etmesini ister. Daha sonra altta yatan nedenin bulunması gerekir. Bu amaçla merkezi sinir sistemi ve iç kulakla ilgili gerekli testler yapılır. Hekim hastanın durumunu göz önünde bulundurarak farklı türden testler talep edebilir. En çok yapılan testler arasında şunlar yer alır:
- VNG ( Videonistagmografi )
- VHİT ( Video head impuls test )
- Dix-hallpike ve roll testi ( Pozisyonel testler )
- Bilgisayarlı dinamik postürografi
- VEMP
- Kalorik test
- Odyometri
- Timpanometri
- MR
- BT
- İç kulak MR
- Doppler ultrasonografi
- Detaylı kan tahlili
Tedavinin planlanması için öncelikle tanı konması gerekir. Her hastanın test sonuçları farklı çıkacaktır. Dolayısıyla tedavi planlamasının test sonuçlarına göre tespit edilen hastalığa göre yapılması gerekir.
Vertigo Nedenleri Nelerdir?
Vertigo nedenleri en fazla merkezi sinir sisteminden ya da iç kulaktan kaynaklanabilir. En sık görülen vertigo tipi BPPV’dir. Bu vertigo türünde şiddetli baş dönmeleri görülür. Genellikle yaşla veya stresle birlikte görülme ihtimali artar
Hastalığın belirtileri şiddetli olduğunda kişileri rahatsız ederek hayat kalitesinde düşüşe neden olur.Bu nedenle uzun süre tedavi edilmeyen vertigo atakları ve dengesizlik şikayeti depresyon, anksiyete ve panik atağa sebep olabilir.
Vestibüler nörit dediğimiz iç kulakta meydana gelen iltihap vertigoya neden olabilir. Bu hastalık ani vertigo krizi ve kusma başlatır. Çoğu zaman vertigo öncesinde gribal enfeksiyonlar görülebilir.
Diğer yaygın hastalık Meniere olarak adlandırılır. Bu hastalığa sahip kişilerde kulakta uğultu ve işitme kaybı ortaya çıkabilir. Hastalık ataklar halinde gelir. Hastalığın yatışma dönemleri de vardır. Hastalığın neden meydana geldiği hala tam olarak bilinmiyor. Ancak bazı etmenlerin bu hastalığın oluşmasına neden olabileceği biliniyor.
Vertigo için Tedavi Nasıl Yapılmalıdır?
Vertigo tedavisi yapılması için öncelikle hastalığa neden olan durumları tespit etmek gerekir.
Meniere hastalığından dolayı vertigo olan kişiler için ise tedavi olarak idrar söktürücü ilaçlar ve tuzsuz diyet verilir. Vertigo hastanın tedavi önerilerine uymasıyla hafifler ya da ortadan kalkar.
Benign paroksizmal vertigo ( Kristal oynaması ) hastası olan kişilerde hastaya hekimlerin pozisyonel manevra yapması gerekir. Profesyonel şekilde yapılan manevralarla birlikte otolit taşları olması gerekn keseye tekrar yerleştirilir . Eğer hasta düzelmezse iç kulağa yönelik cerrahi tedavi yöntemleri düşünülebilir. BU durum nadir görülmektedir.
BPPV’si olan hastaların tedavi süresi boyunca mutlaka ani hareketlerden kaçınmaları gerekir. Ayrıca bol dinlenmeli ve yorulmaktan kaçınmalıdır. Bol miktarda sıvı tüketmek de hastalığa iyi gelecektir. Bu kişilerin yüksekte çalışmaması önemlidir. Tehlikeli cihaz da kullanılmamalıdır.